Enver
Şimşek

11. Eylül 2000

Nürnberg

Enver Şimşek’in Hayatı

Enver Şimşek, 4 Aralık 1961’de Türkiye’nin küçük bir köyü olan Salur’da doğdu. Kırsal bir çevrede büyüdü, ancak 1985 yılında kendisine ve ailesine daha iyi bir gelecek sağlamak için Almanya’ya göç etti. Enver evliydi ve Semiya ve Abdül Kerim adında iki çocuğu vardı. Çalışkanlığı ve azmiyle Almanya’da kendine bir hayat kurdu ve akrabalarının refahı için bir aile babası olarak çok çalıştı.

Enver başlangıçta bir araba parçaları fabrikasında montaj hattında çalıştı, gece vardiyaları için gönüllü oldu ve fazla mesai yaptı. İşten sonra, ailesiyle birlikte yaşadığı evin bodrumunda çiçek buketleri hazırladı ve hafta sonları yol kenarında sattı. Bir gün işinden ayrıldı ve kendi çiçekçi dükkânı “Şimşek Blumen “in sahibi olma hayalini gerçekleştirdi.

İşler çok iyi gitti ve bağlı çiçekçi dükkânları ve standlarıyla çiçek toptancılığına dönüştü. Enver artık haftanın yedi günü çalışıyor ve müşterilerine teslimat yapmak için sık sık seyahat ediyordu. İki çocuk babası Enver’in hâlâ bir hayali vardı: Bir gün yine kendi köyü olan Salur’da, dağlarla ve hayatı boyunca kendisine tanıdık gelen insanlarla çevrili bir yerde yaşamak istiyordu.

Anma biçimleri

Enver Şimşek, ırkçılık ve aşırı sağcı şiddetin neden olduğu acının yanı sıra ayrımcılığa karşı anma, dayanışma ve toplumsal kararlılık ihtiyacını da sembolize etmektedir. Ailesi bugün bile adalet için mücadele etmekte ve bu tür eylemlerin unutulmaması ve tekrarlanmaması için eğitim ve anma çalışmaları yürütmektedir.

Kızı Semiya Şimşek, 2012 yılının başında Berlin Konzerthaus’ta NSU kurbanları için düzenlenen anma töreninde yaptığı konuşmadan bu yana Almanya çapında tanınmakta ve o zamandan beri “kurban ailelerinin yüzü” olarak bilinmektedir. 2013’te yayınlanan “Schmerzliche Heimat. Almanya ve babamın öldürülmesi” adlı kitabında, dokunaklı hikayesini paylaşıyor, ırkçı soruşturmaların arka planını ve kurbanların aileleri için travmatik sonuçlarını açıklıyor ve Almanya ile olan ikircikli ilişkisini yansıtıyor. Ayrıca kamuya açık etkinliklerde yaşadıklarını anlatıyor: Diğer kurban yakınları ve hayatta kalanlarla birlikte NSU terörünün unutulmasına ve önemsizleştirilmesine karşı ve adalet mücadelesi için kampanya yürütüyor.

Ayrıca çok sayıda inisiyatif ve bazı Alman belediyeleri Enver Şimşek’in anısını canlı tutmak için anıtlar ve anma yerleri oluşturdu.

NSU’nun maskesinin düşürülmesinden bir yıl sonra, cinayetlerin işlendiği Kassel, Nürnberg, Münih, Rostock, Dortmund, Heilbronn ve Hamburg şehirlerinin belediye başkanları anıtlar dikmeye karar verdi.

“Uluslararası Irkçılıkla Mücadele Günü” olan 21 Mart 2013 tarihinde, Nürnberg’de tüm NSU kurbanlarının anısına dikilen bir anıt steli açılmıştır. “İnsan Hakları Sokağı “nın hemen yakınında yer alan anıt, Nürnberg Belediyesi tarafından kurban yakınlarıyla yakın işbirliği içinde geliştirilmiştir. Stelin yanı sıra, üçü NSU terör hücresinin Nürnberg kurbanları, dördüncüsü ise aşırı sağcı şiddetin diğer tüm kurbanları için olmak üzere dört adet ginkgo ağacı bulunmaktadır.

Eylül 2014’te Nürnberg’deki suç mahalline Enver Şimşek için bir anma plaketi yerleştirilmiştir. Bu plaket daha sonra kimliği belirsiz kişiler tarafından çalınmış, bunun üzerine “Sessizliği kırmak” adlı grup Şimşek’in resminin bulunduğu bir tabela yerleştirmiştir.

Zwickau’daki Demokrasi ve Hoşgörü İttifakı, 8 Eylül 2019 tarihinde Enver Şimşek anısına bir Avrupa meşe ağacı dikmiş, ancak bu ağaç birkaç hafta sonra kimliği belirsiz kişiler tarafından kesilmiştir. Bunun üzerine 3 Kasım 2019 tarihinde on yeni anıt ağaç dikildi ve anma levhaları yerleştirildi. Ancak açılış, Şimşek ismindeki yazım hatası ve yakınları ile hayatta kalanlara davetiye gönderilmemesi nedeniyle eleştirilere maruz kaldı.

Ayrıca 2020 yılından bu yana, faillerin büyüdüğü Jena-Winzerla’daki bir meydan ve Jena’daki Damaschkeweg toplu taşıma durağı da dahil olmak üzere birçok sembolik yerin adı Enver-Şimşek-Platz olarak değiştirilmiştir. Enver’in öldürüldüğü Nürnberg’deki Liegnitzer Straße suç mahalli de 13 Eylül 2021’den bu yana Enver-Şimşek-Platz olarak adlandırılmaktadır. Komşu Altenfurt, Moorenbrunn, Langwasser ve Fischbach belediyeleri, yakın çevrelerinde işlenen bu suçun unutulmaması için güçlerini birleştirdi. Haziran 2024’te Stuttgartlı sanatçı ikili Dagmar Korintenberg ve Wolf Kipper tarafından tasarlanan “Schattenwurf” anıt alanı da Thüringen Eyalet Parlamentosu’nun hemen yakınında açıldı. Thüringen Eyaleti, NSU kurbanları için tasarlanan anma yeri ile eşi benzeri görülmemiş cinayetler ve saldırılar dizisindeki özel sorumluluğunu kabul etmektedir.

2020 yılında 15 şehirden tiyatrolar ve kurumlar, NSU’nun eylemlerini ve geçmişini sanatsal olarak ele almak amacıyla Kein Schlussstrich! adlı disiplinlerarası tiyatro projesini hayata geçirmek üzere bir araya gelmiştir. Ülke çapındaki tiyatro projesi, NSU kurbanlarını anıyor ve prodüksiyonlar, sergiler, konserler, kamusal alanlarda müzikal eylemler, okumalar, tartışmalar, atölye çalışmaları ve çok daha fazlası aracılığıyla kurbanların ailelerinin ve (post-)göçmen toplulukların perspektiflerine odaklanıyor.

Ne oldu

Bu anma kroniği, belirli olaylar, arka planlar ve sonuçlar da dahil olmak üzere sağcı, ırkçı ve antisemit şiddeti ele almaktadır. İçerik şiddet, ayrımcılık ve acıya ilişkin suçlayıcı tanımlamalar içerebilir.

Aşağıdaki “Suçun tanımı” bölümünde belirli katlanmış şiddet eylemleri açıklanmaktadır. Bu nedenle, etkilenenlere ve okuyuculara bu içerikle uğraşmanın yeniden travmatize edici bir etkisi olabileceğini hatırlatmak isteriz. İçeriğe erişmeden önce, lütfen zihinsel ve duygusal olarak bu tür konularla başa çıkabilecek durumda olup olmadığınızı kontrol edin ve gerekirse bunu tek başınıza yapmayın.

9 Eylül 2000 Cumartesi günü, o zamanlar 38 yaşında olan Enver Şimşek, Nürnberg’deki seyyar çiçek standında bir çalışanı temsil ediyordu. Çiçekleri dağıtım aracında tasnif ederken, öğle saatlerinde ateşli silah kullanan iki adam tarafından vahşice öldürüldü. Ağır yaralanan Şimşek ancak saatler sonra bulunabildi ve iki gün sonra, 11 Eylül 2000 tarihinde saldırı sonucu hayatını kaybetti. Faillerin aşırı sağcı terör hücresi “Nasyonal Sosyalist Yeraltı” üyeleri olduğu ancak yıllar sonra ortaya çıktı.

Enver Şimşek, aşırı sağcı teröristlerin on cinayet kurbanından ilkiydi. Cinayetin ve aşırı sağcı arka planının çözülmesi on yıldan fazla zaman aldı. Soruşturmalar başlangıçta kurbanların çevresine odaklanmış, bu da aile üzerinde ek bir baskı yaratmış ve ikincil travmaya neden olmuştu. Suçların gerçek boyutları ancak 2011 yılında NSU’nun ortaya çıkmasından sonra öğrenilebildi. Şimşek cinayeti ve NSU tarafından işlenen müteakip suçlar, kurumsal ırkçılık ve Almanya’daki güvenlik makamlarının başarısızlıkları hakkında yoğun tartışmalara yol açtı.